Este ano adícase o Día das Letras Galegas a Ricardo Carvalho Calero. Fago un pequeno homenaxe cun audiolibro, cancións, partituras e moito máis. ¡Disfruta tódolos recursos!
ORIXE DO DÍA DAS LETRAS GALEGAS
Antes de falar de Ricardo Carbalho, gustaríame comentar a orixe deste día:
O Día das Letras galegas é unha celebración instituida en 1963 pola Real Academia Galega para homenaxear a aquelas personas que destacasen pola súa creación literaria en idioma galego ou pola súa defensa de dita lingua. Cada año adícaselle a unha personalidad diferente, escollida pola Real Academia Gallega, tendo en conta que se esixen, polo menos, dez anos desde o seu falecemento. A data de celebración deste evento, o 17 de maio, débese a que en tal día como ese, en 1863, publicouse en Vigo o primeiro exemplar da obra Cantares gallegos, de Rosalía de Castro, que marcaría o inicio do «Rexurdimento«, o renacemento cultural do gallego. É festivo en Galicia.
Recoméndoche visitar as publicacións doutros anos adicados, no Día das Letras Galegas, a outros escritores e escritoras, como María Victoria Moreno e Carlos Casares. No final desta publicación agóchase un apartado sorpresa.
BIOGRAFÍA
Ricardo Carbalho, a quen se lle adica o Día das Letras Galegas, foi escritor, historiador de la Literatura, crítico literario, filólogo y lingüista. Carvalho Calero é autor de obra extensa y multiforme. Foi o primeiro catedrático de Lingüística e Literatura Galega da Universidade de Santiago, e está considerado o gran pensador do reintegracionismo.
Hai que distinguir dúas facetas básicas no conxunto da súa obra: a creación e a investigación lingüística e literaria. A súa obra iluminou tódalas épocas, con especial atención ós séculos XIX e XX, anterior á Guerra Civil e, en particular, ás figuras de Rosalía de Castro, Pondal, Castelao, Otero Pedrayo…, . Carvalho considerábase fundamentalmente escritor e poeta.
A chamada do teatro é algo posterior á da poesía e, aínda que poderosa, acaba antes. As súas obras están situadas a miúdo no mundo rural, lonxe de calquera costumbrismo. Tratan temas como a libertade, as dificultades da relación humana ou a divinidade. É destacable, asimesmo, a súa dimensión como orador, traducida en múltiples conferencias, e como articulista na prensa diaria.
AUDIORELATO
O álbum está ilustrado co texto orixinal do relato «As pitas baixo a choiva», publicado por don Ricardo Carvalho Calero na revista arxentina Lar en 1952. A presente edición, ilustrada por Alberto Toval, respeta a grafía orixinaria escollida polo autor naquela altura.
Como ben comentei antes, este ano adícase o Día das Letras Galegas a Ricardo Carvalho Calero. A continuación tedes varios poemas musicalizados. ¡Aclarade a gorxa e a cantar!
NO MEU BLOG TAMÉN ATOPARÁS…
Recórdoche que neste blog tés moitas máis cancións infantís, con temáticas moi variadas e en diferentes idiomas.
Ademais, para os máis avanzados, teño varias partituras de cancións galegas adaptadas para piano. ¿A qué esperas para descargalas? ¡Son gratuitas!
Sendo Santiago a capital de Galicia, fai unha visita rápida a Catedral de Santiago, coñece os instrumentos do Pórtico da Gloria e descubre cal é a clave.
Aparte, tamén tés dispoñible unha unidade didáctica elaborada por un grupo de traballo coordinado pola Coordenadora de Equipas de Normalización Lingüística de Ferrolterra. Componse de actividades interdisciplinares e para idades comprendidas entres os 3 e 11 anos.
Espero que che gustara a miña homenaxe a Ricardo Carbalho neste tan fermoso Día das Letras Galegas 2020. ¡Unha aperta musical!
El maestro Rosendo Mato Hermida (Vilalba, 1914-Santiago, 1994) fue el que puso música a los sublimes versos de Castelao en Os vellos non deben namorarse para crear una canción que se ha convertido en todo un icono de la cultura gallega.
Detalle del resguardo del Registro de la Propiedad Intelectual de 1977 sobre la música de «Lela» obra del maestro Rosendo Mato
É unha farsa que trata dos amores de tres velloos imprudentes: D. Saturio, D. Ramón e o señor Fuco, que teñen a desgracia de pór os seus ollos en tres xóvenes: Lela, Micaela e Pimpinela. Como consecuencia desa imprudencia, os tres acaban falecendo: D. Saturio, envenenado; D. Ramón, que por un bico entrega a súa alma, acostado en estércol; e o señor Fuco, que acaba por casarse coa súa amada, e morrendo de felicidade.
No prólogo Castelao di o seguinte:
«Qué emocionante es ver a un viejo que llora por un amor que perdió cuando era joven. Los ancianos deben atesorar los amores de juventud porque les ayudan a vivir; pero los amores tardíos los matan y su muerte hace reir a la gente.»
Chegou a Galicia en 1963, con só 22 anos, como profesora e axiña asumiu a cidadanía en galego, idioma no que enriqueceu as nosas Letras tanto na narrativa -nomeadamente a infantil e xuvenil- como nos estudos literarios, no ensaio, na poesía e na didáctica da lingua e da literatura galegas. En 1993, no congreso «Poetas alófonos en lingua galega», declarou:
«Eu non son alófona porque o que practico, se é que escribo, podería definirse coma unha amorosa autofonía (…). A miña relación con Galicia e a miña opción pola súa lingua é simplemente unha historia de amor».
Tras a súa presentación pública o pasado 27 de abril, o documental María Victoria Moreno, galega por amor xa se pode ver a través da canle municipal en Youtube (vídeo de abaixo). O filme de 40 minutos percorre a vida e a obra da homenaxeada no Día das Letras Galegas e amosa o seu vencello coa cidade, da man de amizades e persoeiros da cultura como Fina Casalderrey, Xavier Senín, Xesús Alonso Montero, Manuel Bragado ou Francisco Castro. Máis información neste ENLACE.
Mª Victoria Moreno, galega por amor
Dúas décadas atrás, a autora publicara Mar adiante (Edicións do Castro, 1973), o seu primeiro libro en galego (ilustrado por ela mesma). Con esta primeira novela, a profesora de orixe estremeña convertíase nunha das voces pioneiras da narración en galego destinada ao público máis novo, ao que dedicaría tamén boa parte da súa produción literaria posterior con notable recoñecemento tanto da crítica como do público.
María Victoria Moreno
Outro título destacado na súa traxectoria, Anagnórise (Galaxia, 1989), é un dos maiores éxitos da literatura xuvenil na nosa lingua: a novela foi incluída na listaxe de honra do IBBY (Organización Internacional para o Libro Xuvenil) en 1990 e chegaron a se editar en poucos anos vinte edicións. Pero o seu libro preferido era Leonardo e os fontaneiros(Galaxia, 1986), co que gañou o terceiro premio O Barco de Vapor de 1985.
María Victoria Moreno soubo tamén transmitir a paixón pola lingua e a literatura como profesora, tanto nas clases de lingua galega semiclandestinas que impartía gratuitamente nos anos 70 en Pontevedra , Vilagarcía de Arousa ou Ourense, como nas oficiais de Lingua e literatura españolas que deu durante décadas no ensino secundario.
Ilustración de Daniela Lama, con algúns dos personaxes das obras infantís de Mª Victoria
No eido educativo asinou, ademais, libros de texto que aínda hoxe se consultan. A tradución é outro terreo no que María Victoria Moreno realizou achegas destacadas. Cómpre tamén lembrar outras facetas da autora, como a de libreira en Pontevedra, onde abriu xunto a outros intelectuais, en 1968, a libraría Xuntanza, unha trincheira máis para promover a literatura e espallar os libros. No eido editorial, foi ademais codirectora da colección infantil de Galaxia, Árbore, desde o seu inicio.
Este ano adícase o Día das Letras Galegas a Carlos Casares.
Carlos Casares (1941-2002)
Narrador, articulista e dinamizador cultural, está considerado como unha das figuras máis singulares e renovadoras da literatura galega, sen esquecer a súa implicación na vida cultural, social e institucional, con «un compromiso inequívoco con la lengua gallega».
A vida de Casares vouvos rapear (traducción abaixo):
Carlos Casares nació en Orense o 24 de Agosto del 41. Cuando tenía 3 años él y su familia se marchan a vivir a Xinzo de Limia. ¿Estaban cansados de vivir en la ciudad? No, lo que pasa es que el padre de Carlos era maestro, y en su destino le tocó Xinzo. En estos años en la aldea y en la villa vive, cosas que recuerda después cuando escribe.
Ya con 11 años ingresa en el seminario y empieza a leer y a escribir a diario. En el 62 va a Compostela a estudiar filosofía pero de escribir no deja. Para publicar su primer libro Carlos Casares tuvo que tener paciencia. Fue en el año 67 con relatos que hablaban sobre la violencia. Con «A galiña azul», un relato que escribió, en el 68 un premio consiguió. En Viana do Bolo de maestro estuvo ejerciendo y publicó allí su novela «Cambio en tres». Lo echaron de Galicia porque dicen que es comunista y Carlos, resignado, marcha para Bilbao.
Por el PSdeG-PSOE fue deputado galleguista y en La Voz de Galicia ejerció de columnista. En el 77 se convirtió en el escritor que en la Real Academia más joven ingresó. Con mucha indiosicrasia dirigía a Galaxia. Los niños siempre fueron para él una prioridad y crea «Toribio» para lectores de corta edad. Muere en Vigo en el año 2002 y con él también muere esta canción.
Traducción do seguinte vídeo:
«Creo que nunca los niños leyeron tanto como leen ahora. Lo que ocurre es que leen una literatura distinta a la que leíamos nosotros (grandes clásicos de la literatura universal). Leen a escritores modernos que escriben para niños, una lectura más adecuada para ellos. Probablemente si esto al final forma lectores es un bien. Lo que tengo miedo es que no pasen de ser lectores de ese nivel»
As tertulias axudábanlle a pasar o día:
Debes acceder para ver el resto del contenido. Por favor Acceder. ¿Aún no eres miembro? Únete a nosotros
Mañana, día 17 de Mayo, con motivo de la celebración del Día das Letras Galegas, habrá diferentes actuaciones musicales en O Rosal durante todo el día.
Los protagonistas serán el grupo de gaitas, la banda de la Agrupación y la Infantil, la minibanda, los clarinetes Kla-son, el Coro Infantil, las panderetas Orballo e Deixandandar. Además, los asistentes podrán divertirse con diferentes actividades: juegos populares, cuentacuentos y obradoiros. Mientras se podrá degustar la maravillosa gastronomía gallega: pulpo, chorizo, zorza, tortilla, empanada, filloas y postres caseros y, por supuesto, el maravilloso vino de O Rosal.
Este sitio web utiliza cookies para mejorar su experiencia mientras navega por el sitio web. De estas, las cookies que se clasifican como necesarias se almacenan en su navegador, ya que son esenciales para el funcionamiento de las funcionalidades básicas del sitio web. También utilizamos cookies de terceros que nos ayudan a analizar y comprender cómo utiliza este sitio web. Estas cookies se almacenarán en su navegador solo con su consentimiento. También tiene la opción de optar por no recibir estas cookies. Pero la exclusión voluntaria de algunas de estas cookies puede afectar su experiencia de navegación.
Las cookies necesarias son absolutamente esenciales para que el sitio web funcione correctamente. Esta categoría solo incluye cookies que garantizan funcionalidades básicas y características de seguridad del sitio web. Estas cookies no almacenan ninguna información personal.
Las cookies que pueden no ser particularmente necesarias para el funcionamiento del sitio web y se utilizan específicamente para recopilar datos personales del usuario a través de análisis, anuncios y otros contenidos incrustados se denominan cookies no necesarias. Es obligatorio obtener el consentimiento del usuario antes de ejecutar estas cookies en su sitio web.
